HET GRONDELOZE MEER   
Een boer die ‘k nog van vroeger ken,
vertelde over het Aamsven
dat daar ooit een veenplas lag
waarvan geen mens de bodem zag.

Dat was het grondeloze meer,
In flarden mist en enge sfeer.
Men fluisterde dat deze plas
eertijds een plaats des oordeels was.

Een stroper schond de heil’ge nacht.
Hij had slechts aan zijn buit gedacht,
en is er jammerlijk verdronken,
naar eeuw’ge diepten afgezonken.

Zijn ziel vindt sindsdien nergens rust,
tot hij de vloek der goden sust.
In maan - en sterrenloze nachten,
ziet men zijn schim wanhopig trachten,

de plas te legen met veel spoed
door middel van een vingerhoed.
Want pas als ‘t meer is drooggelegd,
kan hij in ’t hemelrijk terecht…..

“ Stroop nooit op kerstnacht in ’t Aamsven”
waarschuwt de boer die ik nog ken.
“Opdat je niet met vingerhoed
die arme sloeber helpen moet”.


Wanneer we van uit de stad de hele Brinkstraat afrijden komen we uit op de Zuid Esmarkerrondweg. Direct rechtdoor kunnen we de Roodmolenweg nemen maar iets links of rechts gaan ook de Hölterhofweg en het Lappenpad (beide wegen met een sage verbonden) richting het Enschedees Sagenland of wel het Aamsveen.
Als we Cato Elderink mogen geloven, speelden zich hier op de moerassige en op sommige plaatsen ontoegankelijk veengrond tussen Nederland en Duitsland de geheimzinnigste zaken af. Niet voor niets is hier in 1973 een stukje weg ter ere van de schrijfster, Sagenweg genoemd. Legenden en sagen zijn ontstaan uit gebeurtenissen uit een ver verleden die, wel of niet waar, van vader op zoon op stille avonden rond het haardvuur door werden verteld en waarbij ieder zijn eigen versie of verzinsel om het spannend te maken, toevoegde. Deze traditie gaat terug tot onze heidense voorouders die nog in Wodan, Donar en andere natuurgoden geloofden, maar waar de kerk langzaam maar zeker een christelijk tintje aan toekende. Veel van de verhalen hebben dan ook nog kenmerken van beide religies. Nemen we dat van de brutale stroper en het Grondeloze meer, nu we ons toch in het Aamsveen bevinden.
Het was “hillige nacht” de avond waarop de zonnewende zal plaatsvinden en waar de kerk handig de geboorte van Jezus voor in de plaats bracht. Het was een nacht waar van alles kon gebeuren. Niet alleen Wodan kon langs komen, jagend door het hemelruim met zijn dodenleger tijdens de “Wilde Jacht”, maar ook Derk met Beer op zijn reusachtige varken kon komen kijken of het erf wel netjes was opgeruimd. Verder spookten er witte wieven en demonen rond. Je kon dus maar beter thuis blijven, samen rond de het vuur zitten en hopen dat de zonnewende zonder ellende zou verlopen. Ook de tot het christendom bekeerde boeren zochten voor alle zekerheid de luwte van eigen haard op want je wist het maar nooit en je naar buiten wagen om iets onwettelijks te doen als stropen kon fatale gevolgen hebben, niet alleen voor jezelf maar ook voor je gezin, vee en de oogst van komend seizoen. Onze stroper was dus gewaarschuwd, maar toch begaf hij zich in het Aamsveen, want niemand zou hem in deze stille nacht waar geen mens zich buiten waagde, betrappen. Maar hij had geen rekening gehouden met de buitenaardse machten. Was het Onze Lieve Heer of Wodan in de gedaante van een vette haas die hem in het Grondeloze meer lokte en hem naar de onpeilbare diepten van de plas liet afzinken? Er is nooit iets van hem teruggevonden, maar zijn ziel die nergens rust vond, waart er in duistere nachten rond waar hij als compensatie voor zijn daad en om alsnog een plekje in de hemel te veroveren, het meer met een vingerhoed leeg moet scheppen.
Lukt dat, dan stijgt hij ten hemel en is verlost…..
De helden onder ons die zich op zo’n nacht in het veen wagen, kunnen zijn schim als een razende bij het meer zien scheppen……Maar wees voorzichtig, je bent zo zelf met een vingerhoed in de weer.
Sagen en Legenden ontstaan vaak spontaan uit een gebeurtenis. Het zou zomaar kunnen dat men over een paar honderd jaren een aangedikt verhaal vertelt over de grote partij worsten die men onlangs illegaal op de Sagenweg heeft gedumpt….. Zowel schandelijk als opmerkelijk, beide prima voedingsbodems voor een sage…..