GROEN IS GRAS...
Groen is gras, groen is gras
Onder mijne voeten
‘k Heb verloren m’n beste vriend
‘k Zal hem zoeken moeten
Hé daar, plaats gemaakt, voor de jongedame
En de koekoek op het dak
Zingt een lied op zijn gemak
O, mijn lieve Augustijn
Deze dame zal het zijn
We vonden op
internet een verklaring die daar circuleert.
Het liedje zou gaan over een
begrafenisceremonie. Een meisje staat met
gebogen hoofd bij het graf (groen is ’t gras
onder mijne voeten) van haar vriend Augustijn
(‘k heb verloren mijn beste vrind / o, mijn
lieve Augustijn).
Bij een begrafenis wordt er van aanwezigen
verwacht dat ze de nabestaanden voorrang geven
(hé daar, plaats gemaakt voor de jongedame).
Vervolgens wordt benadrukt dat het leven gewoon
verder gaat (en de koekoek op het dak zingt een
lied op zijn gemak).
De laatste regel (deze dame zal het zijn) blijft
bij deze uitleg onverklaard.
Er circuleert een tweede verklaring waarin
Augustijn een homoseksuele jongeman is die zijn
vriend moet begraven en vervolgens gedwongen
wordt om met een meisje te trouwen, maar die
verklaring is volledig ongeloofwaardig.
Bij beide
verklaringen wordt uitgegaan van de nu gangbare
tekst. Bovendien is duidelijk dat de personen
die met deze verklaringen zijn gekomen de
betekenis van een aantal vroegere uitdrukkingen
niet kennen. Laten we eerst eens naar de
oorspronkelijke tekst kijken:
Groen is ’t gras, groen is ’t gras
Onder mijne voeten
‘k Heb verloren mijn beste vrind
Waar moet ik het zoeken
Hé daar, plaats gemaakt voor de jongedame
Zit de koekoek op het dak
zing een liedje van gemak
O mijn lieve Augustijn
Deze dame zal het zijn.
In de vierde regel luidde de oorspronkelijke
tekst ‘waar moet ik het zoeken’ in plaats van
‘ik zal hem zoeken moeten’. ‘En de koekoek op het dak zingt een lied op zijn
gemak’ was oorspronkelijk;
‘Zit de koekoek op het
dak, zing een liedje van gemak’.
Uit de zin ‘Ik Heb verloren mijn beste vrind’
werd geconcludeerd dat het liedje over een
begrafenis gaat.
De beste vriend van een meisje
is echter haar maagdelijkheid.
Dichter Jacob Cats schreef hierover in de 17e
eeuw al:
Ach! maegdom,
teer gewas, dat ons so ligt ontglijt
Met soecken raeckt ‘et wech, met finden is ‘et
quijt
Een meisje is in het liedje dus haar
maagdelijkheid kwijt geraakt.
En dat niet
alleen, want als het gras onder je voeten groen
is, ben je zwanger. Dat is een probleem omdat de
koekoek op het dak zit. Zoals bekend legt de
koekoek zijn eieren in het nest van een andere
vogel, maar koekoek is ook een benaming voor de
duivel. Men
sprak vroeger over de koekoek die op het dak
zat, als sprake was van een relatie tussen een
katholiek en een protestant (twee geloven op één
kussen, daar slaapt de duivel tussen) of, zoals
in dit liedje, indien een meisje zwanger was
zonder dat bekend was wie de vader was of indien
de vader een getrouwde man was. Het meisje in
het liedje weet niet meer waar ze het zoeken
moet, ze is in paniek.
Dan wordt een liedje van gemak gezongen, er
wordt voor een passende oplossing gezorgd.
Augustijn biedt aan met haar te trouwen.
