DE GEDACHTEN ZIJN VRIJ
De gedachten zijn vrij, wie raadt ze daarbinnen
Ze dansen voorbij als nacht’lijke schimmen.
Geen mens kan ze naken, geen jager ze raken,
Laat wezen wat zij; de gedachten zijn vrij!
Ik denk mij wat ik wil in heim’lijke dromen.
Haar zoetheid laat ik stil mijn harte doorstromen.
Mijn wens en begeren, kan niemand mij weren,
Laat wezen wat zij; de gedachten zijn vrij!
En spert men mij geboeid, in duistere toren.
Hun zorgen en moeit’ gaan alle verloren.
Gedachten als vuren, doen storten de muren,
En zold’ring daarbij; de gedachten zijn vrij!
Daarom wil ik immer de zorgen verjagen.
En zal mij ook nimmer met spoken meer plagen.
Men kan toch daar binnen, steeds lachen en minnen,
En denken wat ook zij; de gedachten zijn vrij!
Pas toen we dit lied bij Fokkens (ik zie hem nog zo
voor me met z’n stemvork) al maanden hadden
gezongen, drong de ware betekenis van de woorden
langzaam tot mij door.
Je kon inderdaad aan van alles en nog wat en zelfs
aan de gekste dingen denken en je wildste fantasieën
de vrije loop laten zonder dat iemand het in de
gaten had of je tegen kon houden.
Ik heb in die tijd vaak met verwondering mijn
gedachten over
dit fenomeen de vrije loop gelaten,
het maakte me bewust van de enige gegarandeerde
vrijheid die de mens bezit en deed me besluiten
vrijdenker te worden.
 Zoals zo vaak bij volksliedjes is ook dit lied een
vertaling uit het Duits. Er zijn meerdere versies
bekend die uit de 19e eeuw stammen. De
oorspronkelijke tekstdichter en componist zijn
onbekend. Men vermoedt dat voorlopers van het lied zelfs al in
de vroege middeleeuwen door rondtrekkende minstrelen
ten gehore werden gebracht om eenvoudige mensen
opmerkzaam te maken op de vrijheid van gedachte. Het
wordt beschouwd als de vroegste protestsong tegen
politieke onderdrukking en censuur. Vooral bij
studenten en verzetsgroepen was het populair.
Tijdens het naziregime werd het door Hitler dan ook
verboden.
Voor mij was het, qua tekst en melodie, het mooiste
lied dat we op school zongen. Omdat er in het Nederlands geen mooie versie te
vinden was, luisteren we naar een Duitstalige door
de Fischer-Chöre.
|
