IBBENBUREN
De jongelui onder ons die de jaren 50 en 60 nog bewust hebben meegemaakt, moeten dit gebouw hebben gekend.
Het behoorde bij het Janninkcomplex en stond op de hoek van de Zuiderhagen en het Van Loenshof waar nu het winkelcentrum De Zuidmolen door leegstand verpietert. Voordat Jannink het van de Gemeente overnam was het tot 1889 de stadsgevangenis. Na die datum zullen de langgestraften wel naar Almelo zijn gegaan en had Enschede genoeg aan een kleiner hotel voor dronkaards, vechtersbazen, oproerkraaiers en stakers. De cellen werden voorlopig voor nood ondergebracht in de kolenkelder het oude stadhuis. Zat men in andere plaatsen in de nor, de lik, de bak of de bajes, in Enschede zat men in Ibbenbüren genoemd naar het Duitse stadje waar destijds de steenkool vandaan kwam en dat we kennen van de Sommerrodelbahn.
In het Enschedese Ibbenbüren ging het er niet altijd zachtzinnig aan toe. Arrestanten die brutaal waren of zich verzetten konden rekenen op een flink pak rammel met een harde gummiband. Soms werd er tot bloedens toe geslagen en kon het slachtoffer daardoor de volgende morgen niet zelfstandig naar huis lopen dan werd hij in een kruiwagen gebracht en voor de huisdeur neer gekieperd. De toenmalige burgemeester Tjeerd van der Zee die zijn kantoor boven de kolenkelder had, genoot volgens getuigen zichtbaar van zo’n afstraffing en riep vaak naar beneden; “Geef hem ook nog maar zo’n portie van mij.” Van der Zee was een gewezen luitenant in het koloniale leger waar hij tijdens de Atjeh-oorlog bij het dorpje Soerian in de voorste linies had gevochten. Zijn bijnaam was dan ook de held van Soerian en hij werd voor zijn heldendaden onderscheiden met de Militaire Willemsorde, en was tevens drager van de Orde van de Nederlandse Leeuw, de Orde van Oranje- Nassau en de Orde van de Eikenkroon. Omdat hij bij de gevechten zwaar gewond was geraakt, werd hij eervol uit het KNIL ontslagen. Zo’n reputatie, we zouden nu spreken van C.V., gold in die tijd als een mooi opstapje naar een burgemeesterspost, eerst van Monnikendam daarna van onze stad. Ook hier kon hij geen afstand nemen van zijn vorige carrière. Zo kon hij tijdens stakingen aan het hoofd van enige agenten of opgetrommelde huzaren uit Deventer met getrokken sabel een café waar stakers of rooien bijeen kwamen, binnenstormen, de bezoekers uiteendrijven, het café laten sluiten en de vergunning intrekken. Toen een getroffen kasteleinsvrouw hem eens huilend vroeg waar zij haar kinderen dan van te eten moest geven, antwoordde hij; “Wat kunnen mij jouw kinderen verdommen!” Een van zijn sterke staaltjes was ook dat hij de naam van het naar een voormalige burgemeester genoemde Cliffordpark (nu Stationsplein)naar zijn eigen roemruchte verleden veranderde in Atjehpark. De voorman Johan Tusveld van de rooien beschouwde hij als een van zijn grootste vijanden en hij zocht dan ook vaak de confrontatie met hem op. De fabrikanten waren natuurlijk zeer ingenomen met zo’n burgemeester en ook bij de verandering van de naam van het park legden ze hem geen strobreed in de weg. Zij hadden immers groot belang gehad bij het herstel van de rust in Nederlandsch Indië waar het grootste gedeelte van de in Enschede gefabriceerde katoenen weefsels naartoe ging. Had van der Zee in Enschede de wind er goed onder, in de landelijke politiek viel zijn botte gedrag natuurlijk negatief op. Er werden Kamervragen gesteld waarbij men zich ernstig afvroeg of deze man wel geschikt was voor het ambt van burgemeester. In 1896 werd hij dan ook om “gezondheidsredenen” vervangen door Edo Bergsma. Die zorgde meteen dat Enschede een eigen politiebureau met cellen kreeg aan de Langestraat pal naast het stadhuis zodat ook Ibbenbüren weer als kolenkelder kon worden gebruikt. Omdat dit gebouw door de groei van de stad al snel te klein was, werd in 1911 het fraaie politiebureau met de trapgeveltjes, het torentje en de leeuw aan de Haaksbergerstraat betrokken. Ook dit pand is in de jaren 70 alweer gesloopt al had het van de meeste Enschedeërs met een andere functie en als monument mogen blijven staan..