KLOKKENSPEL

 

 





 

 






KLOKKENSPEL

De Grote Markt is vol muziek.
Ik sta met vader in 't publiek....
Want daar op houten blokken,
staan onze nieuwe klokken.
De oude werden ons ontstolen,
dat had Hitler zo bevolen...
omdat hij het brons gebruiken kon
voor een of ander zwaar kanon.


Soms als men het aan zag komen,
heeft men een klok zelf weggenomen.
En goed verstopt, alvast voor later,
op een geheime plek diep onder water.
Als 'k vader vraag waar dat dan was,
fluistert hij zacht; "de KLOKKENPLAS".




In 1950 krijgt de Grote kerk op de markt een nieuw carillon als vervanging voor de door de Duitsers gestolen klokken. Zelf heb ik daar zelf vage herinneringen aan met schimmige beelden...
Ik sta met mijn ouders op een mooi plekje vooraan bij Schuttersveld aan de Hengelosestraat. Daar komt vooraf gegaan door een muziekkorps een grote vrachtwagen met daarop de nieuwe klokken. Ik ben verbaasd hoe groot ze zijn vergeleken met de bel van visboer Mastenbroek, toch ook een kloek exemplaar. Later ben ik met vader op de markt waar ook weer muziek is en waar de klokken opgesteld staan voor de toren......
Altijd wanneer we een terrasje pikken op de markt en het carillon speelt, moet ik er even aan denken.....
 
                   

Deze foto lijkt op de vorige maar is 21 jaar eerder genomen. Toen de familie van Heek vernam dat in 1928 de Grote Kerk zou worden gerestaureerd, stak men de koppen en beurzen bij elkaar en besloot de stad een carillon bestaande uit 42 grote en kleine klokken te schenken. Hiermee de innige wens van hun overleden moeder vervullend die altijd op de markt had gewoond. Bij de restauratie kon nu rekening gehouden worden met de ruimte en de galmgaten voor het klokkenspel. De uren werden door een elektrisch aangedreven speeltrommel aangegeven, maar ook was er plaats voor handbespeling door een beiaardier. Op 30 augustus 1929, een dag voor de verjaardag van de koningin, vond de overdracht plaats en werd door de stadbeiaardier van Mechelen het carillon ingewijd met het Wilhelmus.

 

 

 





In november 1942 werd met de "Metallgutverordnung" een begin gemaakt met de vordering van klokken die in Duitsland werden omgesmolten ten behoeve van de wapenindustrie. Niet alle klokken werden opgeëist, bijzondere klokken met historische waarde of van voor 1500 werden gespaard. De stad hield niet veel over..Enschede was ook verantwoordelijk voor de inzameling vanuit de omliggende steden. De opslagplaats was bij het slachthuis aan de Pathmossingel. Bijna alle klokken gingen verloren. Alleen de klok van de kerk aan de Lasondersingel dook na de oorlog op in Groningen en werd in 1946 teruggeplaatst.



 

 
 







 



Randschriften; Drie van de klokken van de 42 beiaardklokken
die dienst zouden doen als luidklok, kregen deze schriften
randschriften op de klokken