De dinsdagmarkt die vroeger op het oude van
Heekplein en het aangrenzende Windbrugplein werd
gehouden, heette ook wel “Lapjesmarkt” omdat er
buiten etenswaren ook kleding, lappen stof,
breiwol enz. werden verkocht in een tijd dat men
nog veel kleding zelf maakte, vermaakte en
verstelde. Op deze fraaie foto uit de jaren
dertig zien we de lapjesmarkt met op de
achtergrond de oude Bloemendaalschool die stond
op de plek waar nu Scapino gevestigd is…
Die lapjes doen me weer denken aan een
bijverdienste van vader tijdens mijn
kinderjaren.
Vader werkte bij een kleine textielfabriek waar
hij in de oorlog als nachtwaker was aangesteld.
Omdat er zich ‘s nachts rond de fabriek nog al
eens handelingen voltrokken waar de Duitsers
beter geen weet van konden hebben, was het extra
goed opletten en zo wist vader door een
onverwachte Duitse patrouille enige minuten aan
de praat te houden er voor te zorgen dat een van
de directieleden en zijn vrienden veilig weg
konden komen. Dit leverde vader een
vertrouwenspositie op waarvan hij na de oorlog
profiteerde door er een leuke baan aan over te
houden waarbij het gevrijwaard was van het
eentonige werk aan de machines… Hij was een
soort bode en klusjesman die het geld voor de
lonen wekelijks van de bank haalde of gasten van
het bedrijf van het station. Dat hield tevens in
dat hij ook op zondag even naar de fabriek moest
om de grote kachels met een paar scheppen kolen
aan de praat te houden. Ik ben vaak als kind op
zondag mee geweest. Ook hebben we een keer bij
een verhuizing geholpen, ik was toen een jaar of
twaalf. De herinneringen daaraan zijn vaag maar
wat ik nog wel als de dag van gisteren weet, is
dat ik daar mijn eerste broodje met rosbief
kreeg. De deftige mevrouw die het me aanreikte
en aan mijn gezicht kon zien dat het voor mij
een volkomen nieuw fenomeen was, zei
geruststellend dat er een beetje peper en zout
en een likje mosterd opzat voor de smaak. Het
was heerlijk en ik had graag een tweede broodje
gehad maar dat zat er blijkbaar niet aan. Kaas
en ham waren er echter voldoende…
Vader hield aan zijn baantje nog een privilege
over en dat was dat hij eerste keus had bij de
halfjaarlijkse verkoop van restanten of lappen
stof met een weeffoutje. Zo kon hij de mooiste
stukken uitzoeken waarbij hij in vergelijking
met zijn collega’s een schijntje betaalde…
De dag dat vader met zo’n grote zak lappen thuis
kwam, betekende een prettige drukte in ons
gezin.
De oogst werd in de bijkeuken uitgestald en
natuurlijk had moeder eerste keus. Daarna werd
er gesorteerd op grote en kwaliteit en bepaalde
vader wat ze moesten kosten.
De volgende dag maakte moeder aan de buurvrouwen
en vriendinnen bekend dat vader weer mooi spul
tegen lage prijs op de kop had getikt en dat er
die avond kon worden gekeken en gekocht.
Er werd na vaders thuiskomst uit de fabriek snel
gegeten waarna hij zich van zijn werkkloffie
ontdeed,zich scheerde en nette kleren aantrok
terwijl moeder een schone witte schort voordeed
en alvast koffie zette. Tegen zevenen verschenen
de eerste kooplustige dames en ging de handel
van start. Vader ontpopte zich als een ware
marktkoopman waarbij hij niet alleen zijn lapjes
aanprees maar ook de dames wist te overtuigen
van de kleur die hen prachtig zou staan of
slanker zou maken…..
Ook als de koop gesloten was en er moest worden
afgerekend, toonde hij zijn koopmanschap door
wanneer hij en moeder alleen met de klant een
kopje koffie dronken haar een gulden terug te
geven zodat ze de indruk kreeg een
voorkeursbehandeling te krijgen. Eerlijk gezegd
schaamde ik me er altijd een beetje voor, wat er
wel toe zal hebben geleid dat ik volkomen
ongeschikt ben als koopman. Ik geef het nog
eerder weg dan dat ik iemand een poot uit zou
trekken.
Moeder was meer een breister dan dat ze zelf
haar jurken of rokken kon naaien, maar daar
hadden we een buurvrouw om de hoek voor waarbij
we ook het geluk hadden dat haar man op de markt
stond met kleding enz. en aan wie vader de
onverkochte lappen voor een zacht prijsje
overdeed.
Het was in die schrale tijd een leuk zakcentje
waarvan we iets extra’s konden doen.
Ach ja… Zo kwam splinter door de winter……
