maartnws

DE LANGE WEG NAAR SCHOOL

Via mijn buurmeisje van vroeger Gera Dalenoord-van der Meer kreeg ik een tijdje geleden twee prachtige foto’s toegestuurd. De een doorstond de tand destijds goed, de ander wat minder. Ze zijn dan ook bijna honderd jaar oud.

Op de eerste foto zien we Gera’s oma en moeder afgebeeld. Ze staan voor hun woning aan de Ypkemeulestraat die toen nog onder de gemeente Lonneker viel, wat we aan het huisnummer kunnen zien. Het is een huis uit de lange rij, die wanneer je vanaf de Haaksbergerstraat kwam, rechts begon na het café van Harry ter Mors( later Schievels) en ging tot bijna de afslag naar de Frederikastraat. De foto zal rond 1928-29 zijn genomen toen de Ypkemeulestraat hoogstwaarschijnlijk nog Heusinkveldstraat heette, bij de oudere bewoners ook bekend als “het Laantje” vanwege de fraaie rij bomen aan weerszijde van de straat.
Het gezin verhuisde later naar de Frederikastraat.

Op de tweede foto zien we Gera’s moeder die in 1921 is geboren met haar schoolklasje omstreeks 1927. Ze is het meest rechtse meisje zittend in het wit.
De vraag die Gera mij bij de foto’s stelde was, om welke school het hier ging.
Hiervoor moest ik foto’s vergelijken en de geschiedenis van de Lonnekerscholen nagaan.
Het blijkt de Esmarke of Spanseschool te zijn aan de Knalhutteweg.

En hiermee komen we bij de in onze ogen lange weg die de kinderen vroeger dagelijks bij weer en wind heen en terug af moesten leggen om naar school te gaan. De route voor Gera’s moeder moet haast wel hebben gelopen van de Ypkemeulestraat naar de vroegere Broekheurnerweg (nu Weth. Gerbertstraat) dan afslaan op de Lippinkshofweg (nu Kotmanlaan) en vandaar via de gasfabriek en de Lippinkhofsteeg naar de Kuipersdijk en zo verder naar de Knalhutteweg, maar misschien waren er toen binnenpaadjes die weg verkortten. We mogen ook aannemen dat de kinderen voor de veiligheid in groepjes naar school liepen.
We zien op de foto dat ze bijna allemaal klompen dragen en dat moet vooral in de winter als er sneeuw lag zwaar zijn geweest want het bleef er onder plakken. Mijn generatie droeg in de winter ook nog klompen maar alleen om schoenen uit te sparen en voor onszelf voor de lol. Het plakken van de sneeuw maakte je wel 20 centimeter groter en je kon op klompen prachtig gladde glijbanen maken op het schoolplein of op straat… Zulke winters hebben we niet meer.

Waarom moesten ze zo ver? In die tijd was de Pathmosschool er toch ook al? Dat had te maken met de gemeentelijke indelingen. Kinderen uit Lonneker werden niet op Enschedese scholen toegelaten en omgekeerd ook niet. Dit gold alleen voor openbare gemeentelijke scholen. Bij katholieke en christelijke scholen niet omdat deze door resp. het bisdom of de kerk waren gesticht. Een alternatief zou zijn geweest, het schooltje aan de Poolmansweg of het Usselerschooltje, maar die pasten weer niet in de wijkindeling van de gemeente Lonneker. De in 1933 gereed gekomen Stevenfenneschool kwam voor Gera’s moeder net te laat.

MELKMEISJE

Het is weer een van die merken die iedereen waarschijnlijk nog wel kent en waarschijnlijk had je moeder het vroeger al in huis. Melkmeisje bestaat al 145 jaar en staat sindsdien bijna in iedere badkamer.

Het begon allemaal bij de zeepfabriek ‘Het Klaverblad’ in Haarlem. Het bedrijf was gelegen aan het Spaarne, aan de Spaarnwouderstraat 14, waar veel Haarlemse industrie was gevestigd. In 1897 werd het geregistreerd als N.V. Haarlemsche Stoomzeepfabriek "Het Klaverblad" en Stoomzeep-, eau de cologne- en parfumeriënfabriek "Het Klaverblad".

Het bedrijf is vooral bekend van zeep met karnemelk als ingrediënt, dat in 1879 geïntroduceerd werd onder het merk 't Melkmeisje. Als reclame-instrument bracht het bedrijf gezelschapsspellen als domino en ganzenbord uit, alsmede het album Vogelleven, waarin men vogelplaatjes kon plakken.
In 1963 werd het bedrijf overgenomen door Koninklijke Sanders te Vlijmen. In 1984 is de productie verplaatst naar Vlijmen. In 2006 veranderde de naam Klaverblad in Melkmeisje.
In Haarlem verwijst ter nagedachtenis de straatnaam 'Klaverbladpoort' naar de voormalige zeepfabriek. Op het voormalige fabrieksterrein in nieuwbouw verrezen.
Natuurlijk is Melkmeisje met haar tijd meegegaan. De fris vormgegeven bad- en doucheflessen zijn helemaal van nu. Wat is gebleven, is de ambachtelijke manier van zeep maken. Melkmeisje gebruikt natuurlijke ingrediënten als melkproteïnen, honing, zonnebloem extract en pioenroosextract om een zeep te maken die de huid reinigt, verzacht en verzorgt.
Het assortiment van Melkmeisje bestaat tegenwoordig grotendeels uit royale flessen van maar liefst 1 liter voor een nuchtere, Hollandse prijs. Daarmee is Melkmeisje de ideale zeep voor het hele gezin. Gun jezelf en je hele gezin het badplezier van Melkmeisje.
Het is er voor alle generaties!

ANONIEM

Voor een boodschap moest ik november vorig jaar in de binnenstad zijn.
Nu kom ik er niet zo vaak dus ik besloot een rondje te maken om te genieten van de mij oude bekende plekken en me te verwonderen over al het vernieuwde…. Maar er stond een koude wind en het regende dus maar even onderdak zoeken voor een warme bak koffie bij het Bolwerk.
Ik had Rob, de nieuwe eigenaar, beloofd een keer langs te komen en ik hoopte dat hij of een andere kennis er zou zijn voor wat borrelpraat.
Dat viel tegen. Er zaten mensen die ik via facebookpagina van het café van gezicht kende maar niet van naam. Uiteraard kenden ze mij ook niet. Ik was er helaas op de verkeerde dag en tijd.
Jammer, volgende keer beter?
Tijden veranderen want het was me al vaker opgevallen dat je op mijn leeftijd(bijna 80) volkomen anoniem een hele zaterdagmiddag door je geboortestad kunt lopen of op een terras kunt zitten zonder ook maar een bekend gezicht tegen te komen. Veel oude vrienden of bekenden “bint al oet de tied”, anderen wonen wellicht elders en ik ben zelf te lang weg uit de stad…

Het inspireerde me wel tot een rijmpje…..

ANONIEM

Ik loop door mijn geboortestad,
maar het is ijzig koud en nat.
Dan maar bij ’t Bolwerk op bezoek.
Ik vind een stil plekje in een hoek.

Zit bij ’t raam met wit gordijn,
en kijk rond of er bekenden zijn.
Drie grijsaards zijn in druk gesprek
over een ouderdomsgebrek.

Twee dames hebben daarom lol.
Men schenkt de glazen nog eens vol.
Hoewel ik sommige gezichten ken,
weet geen mens hier wie ik ben.

Er is niemand die mij groet
of aan mij vraagt wat ik hier moet.
Een ouwe vent, geen vaste gast
die niet in hun bubbel past.

Ik kan het ze niet kwalijk nemen,
vreemden maken soms problemen.
Heb ‘t wel gezien en reken af,
met dank voor fooitje dat ik gaf.

Krijg honger en het is al laat
dus even richting Haverstraat
naar de Broodbode voor een luxe hap.
Opa is anoniem op stap………

HEMAWORST

Dit was ooit, nog ver voor de frikandel, de meest favoriete snack van Nederland.
Vooral op zaterdagmiddag stonden we ervoor in de rij. Je zou haast de slogan van een ander merk gebruiken,"wie is er niet groot mee geworden?"
Rookworst was ook bij de slager wel te koop maar deze was warm en kon terplekke, "op de voest" worden verorberd. Je zag de genieters dan ook door de hele stad met hun worst lopen.
Mijn ouders namen meestal op zaterdag vis mee van de markt, maar af en toe ook zo'n hele Hema worst. Thuis in drieën gedeeld, een stuk om zo op te eten en de rest in plakjes op een boterham met een likje mosterd....

De liefhebber en zijn hondje op de foto genieten al bij voorbaat.

RAADPLAATJE MAART

Nu eens een stukje foto van industrieel erfgoed.
Het was niet te vinden in de binnenstad of bij ons op het Stevenfenne, maar we konden het in onze jeugd tegenkomen als we gingen zwemmen en het bracht ons iets dat in de pap hoorde….

Als er een lichtje gaat branden stuur je antwoord in via.......

info@stefenfen.nl

Maar via de gewone mail mag natuurlijk ook!