DE PROEFTUIN
Soms stuiten we bij onze ontdekkingstochten naar het verleden
bij toeval op iets waarvan we wel hadden gehoord maar waarvan we
de ware betekenis niet wisten….
We kennen allemaal Oriental City, de Chinees waar we na onze
reünie hebben gegeten.
Vroeger was dit café Bornebroek, eerst een klein bruin kroegje,
in onze jeugd uitgebouwd tot een groot café met twee
biljarttafels.
Wanneer wij daar gingen biljarten, had een vader van een van
onze vrienden het altijd over de “Proeftuin”. Laten we nu altijd
gedacht hebben dat dit een bijnaam was voor café Bornebroek met
een verwijzing naar het proeven van al dan niet smakelijke
alcoholhoudende dranken.
Via een artikeltje in een oud boek kwamen we er achter dat op
het terrein achter het café en aan de andere kant achter de
Gerststraat, die er toen overigens nog niet was, een echte
proeftuin heeft gelegen. Deze was in 1912 opgericht door de
Lonneker boeren (het terrein hoorde toen nog bij de gemeente
Lonneker) om alternatieven te zoeken voor de eentonige verbouw
van rogge, vlas en aardappels. De proeftuin diende om de teelt
van o.a. tomaten en groenten uit te testen.
Nu
we dit hadden gelezen en ook de straatnamen hadden bestudeerd,
snapten we het geheel.
De straten die we nu kennen rondom de huidige Chinees waren er
toen nog niet. Wat nu de Dr. v.d. Zandestraat heet was toen een
zandpad dat we Bornebroeksweggetje noemden.
Op de oude kaart met de oorspronkelijke Lonneker plannen voor
het Stadsveld zien we dat er iets heel anders is uitgekomen. De
oorzaak was eenwording in 1934 van Enschede en Lonneker, de
crisis van de jaren dertig en de oorlog waardoor de plannen
werden verschoven tot de begin jaren vijftig. In die oude
plannen loopt de Tomatenstraat door tot aan de Dr. v.d.
Zandestraat, er is geen Louwesstraat en alleen de Remorsstraat
en de Warmoesstraat lopen door naar de Weth. Nijhuisstraat met
daar tussen de Tuinbouwstraat die nu anders loopt. Die namen
zijn er niet toevallig gekozen nu we weten dat daar de proeftuin
lag.
Dr. Van de Zande was een geleerde die zich heeft ingespannen
voor land en tuinbouwonderwijs, Remors heette het gebied waar de
tuin lag, tomaten en warmoes (deftige naam voor snijbiet) waren
uiteraard de groenten die in de proeftuin gekweekt werden en
tuinbouw spreekt voor zich.
Veel over de proeftuin is er niet meer bekend.
Vaag herinneren we ons nog dat er wat oude vervallen broeikassen
zonder glas achter de heg langs het Bornebroeksweggetje stonden.
Het witte huis op de foto moet de woning van de beheerder van de
Proeftuin zijn geweest. We wisten het zelf niet maar van een
bewoner van het gebied hoorden we dat bloemist Massereeuw er
heeft gezeten voordat hij verhuisde naar de Haaksbergerstraat
naast de Derde School met den Bijbel…
Als iemand er nog meer van weet te vertellen, horen we het
graag…..
We vonden een krantenartikel uit 1917 waarin gewag werd gemaakt
van een vreselijke storm
die de tuin trof waardoor al het glas van de kassen aan diggelen ging.
MEILIED
