Wie goed kon tekenen, had bij Gönning een
streepje voor. Niet alleen mocht je bij speciale
gelegenheden een tekening op het bord maken, je
kreeg ook meer persoonlijke aandacht.
Ik weet niet of Hans en Freddie, de beide andere
talenten, dit ook zo ervaren hebben, maar bij
mij als ongeleid projectiel dat ik toen was,
heeft het zeker geholpen.
Dat meneer zelf ook prachtige tekeningen maakte,
was daaraan natuurlijk debet.
Ik herinner me dat ik in de vijfde klas tijdens
de tekenlessen altijd naast Hans moest zitten
wellicht om elkaar te stimuleren. We zaten
achter Marianne, vroeger een echte kattenkop,
die vaak omgekeerd in de bank zat om onze
meesterwerken te bewonderen en wellicht uit
jaloezie of omdat we het er naar maakten haar
tong naar ons uitstak, maar er staat me ook bij
dat we in plaats van lullige plaatjes te
plakken, ook tekeningen in haar poëziealbum en
dat van anderen mochten maken.
klik
hier voor
vergroting
klik
hier voor
vergroting
“Twee kenmerkende bordtekeningen van Gönning.
Helaas niet gemaakt tijdens onze klas,
maar we herkennen toch wel enige gezichten.”
Wat ik hoofdzakelijk van Gönning heb opgestoken
is het tekenen van weidse landschappen met
paarse heide, weelderig struweel en bomen
waarbij, zoals hij doceerde, een boom geen
groene gehaktbal op een bruin lucifershoutje was
maar een grillig gevormd schepsel van moeder
natuur. Ook het effect van het mengen van
kleuren met, wat wij noemden uitwrijfkrijt, was
voor mij net als het aanbrengen van schaduw een
openbaring.
Hoe het met Freddies tekentalent is afgelopen
weet ik niet maar het mijne is in de loop der
jaren net als de andere artistieke zaken waaraan
ik veelbelovend begon, weggespoeld via het putje
der verwaarlozing naar het riool der
vergetelheid.
Hans daarentegen zette door, volgde een
opleiding aan de AKI en koos een beroep waar
tekenen zeker van pas kwam waardoor hij zijn
liefde voor het potlood nooit kwijtraakte en in
vorm bleef.
Nu hij na een werkzaam leven ”in ruste” is,
wijdt hij zich dan ook vol overgaven aan zijn
passie.
Hans maakt prachtig en kleurrijk werk waarvan ik
bij de eerste aanblik al onder de indruk was.
Het mooiste schilderij is voor mij persoonlijk;
“Twents Landschap” , een surrealistisch werk dat
ik onmiddellijk associeerde met de Usseler Es.
Waarom de Usseler Es? Misschien werd ik
beïnvloed door het feit dat Mini en ik op dat
moment juist bezig waren met de pagina over deze
bult in onze vroegere achtertuinen.
We zien op het eerste oog een onwerkelijk
landschap, het kenmerk van het surrealisme.
klik voor
vergroting
Laten we het geheel echter rustig op ons
inwerken dan gaan we associëren.
De blauwe zee is dan de oerzee die hier
miljoenen jaren geleden verdampte waarbij een
dikke zoutkorst achterbleef waar nu de AKZO op
de es naar boort.
Het gele zand kunnen we zien als de bodemlagen
die de droog gevallen zee bedekten maar ook als
metafoor voor de teloorgang van de groene es
naar een industriële woestijn als de gemeente
Enschede haar plannen doorzet.
Mens en dier kijken met verbijstering toe
waarbij de fazant zich met weemoed afvraagt waar
de roggeakkers waar hij zijn kostje bij elkaar
sprokkelde zijn gebleven en waarbij het meisje
in badpak misschien wel terugdenkt aan Bad
Boekelo; dat met het zoute golfslagbad en een
zandstrand geheel passend in dit geheel “de zee
op de heide” werd genoemd.
De oude boerenkar geeft aan dat het gedaan is
met de antieke boerenactiviteiten die we uit
onze jeugd nog kennen en waar alleen de saaie
mais die volledig machinaal wordt geoogst, resteert.
Tenslotte zien we een stukje groen, een
boerderij met schuur en een paar koetjes die
door hooivorken in een wankel evenwicht worden
gehouden. Het geeft weer dat de meeste nog
bestaande eeuwenoude Usseler boerderijen hun
functie hebben verloren en alleen door
kunstgrepen (welk een toepasselijk woord) als
monumentenzorg nog kunnen worden behouden.
Zo, dat was mijn visie. Je moet er wat fantasie
voor bezitten maar daar ontbreekt het mij niet
aan en dat komt bij het surrealisme goed van
pas.
Al met al kijk ik er met veel bewondering maar
toch ook met enige jaloezie naar.
Had ik vroeger toch maar beter…. Jaja!
Natuurlijk heb ik mijn beleving van het
schilderij ook aan de meester zelf voorgelegd.
Hij schreef het volgende;
Hoi Gerrit en klasgenoten!
Gerrits beschrijving van mijn schilderij is een
goede vertaling van wat je er zelf in kunt zien.
Gerrit heeft het over een surrealistisch
schilderij, maar dat is niet helemaal juist.
Het Twents Landschap is een magisch realistisch
schilderij.
Mijn eigen versie is de volgende;
“De verkwanseling van ons erfgoed!”
Bossen worden onnodig gekapt, daardoor
oprukkende woestijnen, verschraling van het
landschap, opwarming van de aarde en stijging
van de zeespiegel.
Weinig oog hebben voor moeder-natuur en ons
erfgoed.
Dat is waar ik voor wil waarschuwen.
Daarom plaats ik ons Twents Landschap op twee
hooivorken om het te beschermen tegen dit
oprukkende onheil.
Dus laten we er voor waken dat we ons erfgoed en
ons prachtig landschap niet verkwanselen!
Nu voor alle duidelijkheid het verschil tussen
Surrealisme en Magisch realisme.
SURREALISME
(Frans: sur-realisme=boven de werkelijkheid
staande kunst).
Bij het surrealisme is de visuele
verbeeldingskracht los gemaakt van het verstand
en de logica, waardoor het onderbewustzijn in
staat is onthullende, suggestieve voorstellingen
te scheppen.
Het toeval bepaalt die absurde zinsbegoocheling.
Een bekende surrealistische schilder is SALVADOR
DALI.
Ik laat jullie hierbij om het verschil aan te
tonen naast het Twents Landschap dat dus magisch
realistisch is, ook mijn surrealistische
schilderij; Draadwerk zien.
MAGISCH REALISME
Het magisch realisme zoekt zijn inspiratie
buiten de al te dagelijkse realiteit en binnen
droom en waanbeelden. Magisch
realistische
werken laten zich kennen door nauwgezette, bijna
fotografische weergave van realistisch lijkende
taferelen, die een geheimzinnige en magisch
aandoende sfeer uitstralen. Dubbelzinnige
perspectieven en een ongebruikelijke manier om
dingen naast elkaar weer te geven, versterken
nog die magische suggestie. De combinatie van
wel en niet bestaande elementen, het spel van
licht en kleur en de technische perfecte
afwerking maken geheimzinnige, soms dreigende
schilderijen die hun weergave van de
werkelijkheid een vervreemdend karakter
meegeven. Dit maakt de stroming ook verwant met
het surrealisme.
De magisch realistische voorstellingen zijn
dikwijls wel mogelijk, maar niet waarschijnlijk.
Vaak verwijzen hun onderwerpen naar dood,
dreiging en verval.
Een bekende magisch realistische schilder is
CAREL WILLINK.
Meer weten en zien van mijn werk, bezoek mijn
website;
www.hansscholteinthoff.nl