SCHOOLPLAAT
De oude schoolplaten
met fraaie afbeeldingen uit de natuur,
geschiedenis of beroepen waren bij ons in de
klas als wandversiering opgehangen. Hieraan kon
je zien dat ze langzaam maar zeker als
leermiddel uit de mode raakten. (Wij hadden al
schoolradio en er werden films zonder geluid
gedraaid.)
Volgens de
voorschriften die aan de onderwijzers rond 1890
bij de
platen werden meegegeven, was het de bedoeling
dat ze voor het oog onzichtbaar voor de kinderen
werden opgeborgen.
Pas wanneer de
meester of juf het afgebeelde ging behandelen,
mochten de platen tevoorschijn komen zodat de
leerlingen ten zeerste gegrepen waren door het
schouwspel dat ze te zien kregen en zo de
aandacht erbij hielden. Dit was pedagogisch voor
die tijd natuurlijk scherp opgemerkt want uit
ervaring weten wij dat een plaat waar je het
hele jaar tegenaan kijkt, na een tijdje niet
meer boeit. Dat gold ook voor deze prachtige
plaat "In sloot en plas" van Marinus Koekoek,
een schilder en tekenaar uit een roemrijk
schildergeslacht die zich had toegelegd op het
met penseel neerzetten van dieren in hun
natuurlijke omgeving.
Toch hebben deze
platen hun invloed op mij niet gemist. Ik
droomde er vaak bij weg en ben in mijn
kinderjaren, gewapend met een schepnet, gemaakt
van een oude nylonkous van moeder en een wekglas
driftig op jacht geweest naar die afgebeelde
dieren in sloot en plas. Vooral naar de
prachtige gekleurde salamanders en de geel
gerande watertor. De eerste salamander ving ik
samen met een vriendje in een vijver bij een
villa in Boekelo. Maar een super plekje kwam in
beeld toen het Boswinkel werd aangelegd en je
ineens ongehinderd bij de koelvijvers van
Jannink kon komen die vol zaten met waterdieren.
Dit heeft me in het eerste jaar op de ULO geen
windeieren gelegd. We hadden daar als biologie
en tekenleraar, Sjouke van der Zee die mooie
artikelen met tekeningen over de natuur in de
Tubantia verzorgde. Toen hij in de klas vroeg
wie er voor zwangere stekelbaarsvrouwtjes en
rood gebuikte mannetjes kon zorgen, was ik er
als de kippen bij. De exemplaren die ik hem uit
de Janninkvijvers leverde, voldeden prima aan de
eisen van het schoolaquarium waar we konden zien
hoe het stekelbaarsmannetje een kokertje van
plantenresten maakte waardoor hij het vrouwtje
heen joeg zodat de eitjes vrijkwamen. Het
mannetje bewaakte de eitjes en later de jongen. Ook de geel
gerande watertor, die ik meebracht, beviel
meneer uitstekend. Deze rover die alles opvrat
wat hij tegenkwam, kreeg een apart onderkomen
waar hij werd gevoerd met dikkoppen.
De waardering van
meneer voor mijn inbreng bestond uit goede
cijfers voor tekenen en biologie en een mooi
boek over de natuur. Ja, mensen je moest af en
toe eens slijmen….
Ik heb nog zo'n
oude originele schoolplaat van "In sloot en
plas" die ik ooit in een nostalgische bui op een
rommelmarkt heb gekocht. De afbeelding is gaaf
maar de rand is net als ikzelf enigszins
aangevreten door de tand des tijds.
Zo af en toe
kijk ik er naar en droom weer even weg net als
vroeger....