SCHOOLPLAAT

 

 



Schoolplaat Marinus Koekoek in Sloot en Plas...
 

 





SCHOOLPLAAT

De oude schoolplaten met fraaie afbeeldingen uit de natuur, geschiedenis of beroepen waren bij ons in de klas als wandversiering opgehangen. Hieraan kon je zien dat ze langzaam maar zeker als leermiddel uit de mode raakten. (Wij hadden al schoolradio en er werden films zonder geluid gedraaid.)
Volgens de voorschriften die aan de onderwijzers rond 1890 bij de platen werden meegegeven, was het de bedoeling dat ze voor het oog onzichtbaar voor de kinderen werden opgeborgen.
Pas wanneer de meester of juf het afgebeelde ging behandelen, mochten de platen tevoorschijn komen zodat de leerlingen ten zeerste gegrepen waren door het schouwspel dat ze te zien kregen en zo de aandacht erbij hielden. Dit was pedagogisch voor die tijd natuurlijk scherp opgemerkt want uit ervaring weten wij dat een plaat waar je het hele jaar tegenaan kijkt, na een tijdje niet meer boeit. Dat gold ook voor deze prachtige plaat "In sloot en plas" van Marinus Koekoek, een schilder en tekenaar uit een roemrijk schildergeslacht die zich had toegelegd op het met penseel neerzetten van dieren in hun natuurlijke omgeving.
Toch hebben deze platen hun invloed op mij niet gemist. Ik droomde er vaak bij weg en ben in mijn kinderjaren, gewapend met een schepnet, gemaakt van een oude nylonkous van moeder en een wekglas driftig op jacht geweest naar die afgebeelde dieren in sloot en plas. Vooral naar de prachtige gekleurde salamanders en de geel gerande watertor. De eerste salamander ving ik samen met een vriendje in een vijver bij een villa in Boekelo. Maar een super plekje kwam in beeld toen het Boswinkel werd aangelegd en je ineens ongehinderd bij de koelvijvers van Jannink kon komen die vol zaten met waterdieren. Dit heeft me in het eerste jaar op de ULO geen windeieren gelegd. We hadden daar als biologie en tekenleraar, Sjouke van der Zee die mooie artikelen met tekeningen over de natuur in de Tubantia verzorgde. Toen hij in de klas vroeg wie er voor zwangere stekelbaarsvrouwtjes en rood gebuikte mannetjes kon zorgen, was ik er als de kippen bij. De exemplaren die ik hem uit de Janninkvijvers leverde, voldeden prima aan de eisen van het schoolaquarium waar we konden zien hoe het stekelbaarsmannetje een kokertje van plantenresten maakte waardoor hij het vrouwtje heen joeg zodat de eitjes vrijkwamen. Het mannetje bewaakte de eitjes en later de jongen. Ook de geel gerande watertor, die ik meebracht, beviel meneer uitstekend. Deze rover die alles opvrat wat hij tegenkwam, kreeg een apart onderkomen waar hij werd gevoerd met dikkoppen.
De waardering van meneer voor mijn inbreng bestond uit goede cijfers voor tekenen en biologie en een mooi boek over de natuur. Ja, mensen je moest af en toe eens slijmen….
Ik heb nog zo'n oude originele schoolplaat van "In sloot en plas" die ik ooit in een nostalgische bui op een rommelmarkt heb gekocht. De afbeelding is gaaf maar de rand is net als ikzelf enigszins aangevreten door de tand des tijds.
Zo af en toe kijk ik er naar en droom weer even weg net als vroeger....




 

 



Schoolplaat Marinus Koekoek met stekelbaarsje met linksonder het nestkokertje...