Kinderen die net als ik in de jaren vijftig opgroeiden in
Enschede–Zuid, hadden een heel buitengebied als speelplek ter
beschikking….Maar het grootste avonturenpark waren de, midden in
het boerenland gelegen, restanten van de Wielerbaan met de hoge
begroeide zandwallen en het spannende middengedeelte…. Je moest
om er binnen te komen onder het prikkeldraad door kruipen. Daar
waar voor de oorlog spannende internationale wielerwedstrijden
werden gehouden, bevond zich toen een hondendressuurterrein
terwijl er later ook motorcrosswedstrijden werden gehouden…..
Een stukje sportgeschiedenis….dat ik opdraag aan Rob Nolmans in
het ziekenhuis…
HET WIELERSTADION
In de twintiger jaren van de vorige eeuw was wielrennen een
populaire sport. De Enschedese Wieler Club organiseerde met
succes wedstrijden op de grasbanen van het Volks- en van
Heekpark. Maar voorzitter Chris van het Veer wilde meer.
Enschede moest een wielerstadion krijgen waar ook internationale
toprenners met elkaar de strijd aan zouden binden. Hij pakte de
zaken voortvarend aan en wist diverse geldschieters zover te
krijgen dat zij een aanzienlijk bedrag investeerden in wat zou
heten het NV Enschedeesch Stadion.
Binnen de grenzen van de stad was er geen ruimte en zoals vaak
in die tijd werd uitgeweken naar buurgemeente Lonneker waar boer
Olink uit Twekkelo een groot stuk heidegrond van 70.000 m2 in de
Helmer ter beschikking stelde. Naast het wielerstadion werden
ook twee voetbalvelden (de Den) in de buurt gerealiseerd en op
de plek waar nu winkelcentrum Zuid op de Wesselerbrink staat,
een ijsbaan.
Het stadion was van grote kwaliteit en voldeed aan
internationale eisen. Het was zo hoog als het voormalige
Diekman-stadion met een betonnen baan van 333 meter. In de
bochten staantribunes en langs de lange zijden zittribunes die
plaats boden aan 5000 toeschouwers.
Er werd economisch gewerkt want de bochten werden opgehoogd met
de heideplaggen die vrijkwamen bij de aanleg van de ijsbaan en
de voetbalvelden. (zie foto boven)
Op 13 juni 1926 was het zover en werd de baan voor een volledig
uitverkocht stadion en talrijke notabelen officieel door de
voorzitter van de Nederlandsche Wielerbond geopend.
Uit; Provinciale Overijsselsche en Zwolsche
courant van 28 juni 1926..
De Enschedese Wieler Club, intussen omgedoopt tot
wielervereniging Het Oosten, was de vaste gebruiker van de baan
en organiseerde wedstrijden voor amateurs en professionals op
hoog niveau waarbij regelmatig de wereldtop aanwezig was.
Omdat het stadion in het buitengebied lag en moeilijk bereikbaar
was, werden er op wedstrijddagen vanaf het station in Enschede
bussen ingezet naar het stadion dat in de volksmond de
wielerbaan was gaan heten. Dit gebeurde via de Stadionweg die
vanaf de Haaksbergerstraat via het stadion naar de Voshaarweg
liep. Aan de Haaksbergerstraat opende tegenover de Derde School
met de Bijbel, Café Stadion haar deuren, waar de supporters voor
en na de wedstrijden konden bijtanken.
Hoewel het sportief een groot succes was, ging het wegens de
crisis eind jaren twintig snel bergafwaarts en bleven de
toeschouwers weg. De toegangsprijs van hfl. 2,50 zal hieraan
debet zijn geweest. De NV Enschedeesch Stadion ging failliet en
de geldschieters konden naar hun investering fluiten.
Met de inzet van vrijwilligers probeerde wielervereniging Het
Oosten zelfstandig het stadion nog in stand te houden maar in
1935 was het met het prestigieuze project afgelopen.
Tijdens de oorlogsjaren sloopten de Duitsers het beton voor de
aanleg van een V-1 startbaan achter de Helmer. Daarna kon moeder
natuur haar gang gaan.
De Stadionweg bleef nog tot 1956 bestaan en werd toen omgedoopt
tot Boswinkelbeekweg om verwarring met stadion Diekman te
voorkomen. Ook Café Stadion viel ten offer aan de nieuwbouw aan
de Haaksbergerstraat. Alleen het parkje in de huidige wijk
Helmerhoek en de iets verderop gelegen school “de Wielerbaan”
herinneren nog aan de plek waar zo’n vijfentachtig jaar geleden
felle strijd werd geleverd op de pedalen.
Ook de voetbalvelden
waar we, ondanks de schapenstront, nog al eens stiekem gingen
voetballen en de ijsbaan zijn verdwenen……
Op deze luchtfoto van 1944 is het ovaal van de Wielerbaan heel
mooi te zien.
De Stadionweg is goed te volgen naar de Haaksbergerstraat
(foto Edwin Bathoorn)
Gerrit Schorn
