Tunneke Berenbos...

 

 

 




Tunneke, Tunneke, Berenbos.....
 

 





Zin in een eeuwenoud kinderspel?
Laten we het gewoon proberen. Je hebt er minstens drie personen voor nodig, maar wees voorzichtig!
Daar gaan we……….


Tunneke, Tunneke Berenbos
Woar zult wie ’t Tunneke loaten?
Al in de Haverstroate?
Of an de Kuupersdiek ?
Woar smiet wie ‘t Tunneke liek?
Of an de Mooyen Hof
Doar smiet wie ’t Tunneke of


Bij ons in de buurt werd het gezongen tijdens een wreed ritueel waarbij je bij armen en benen werd gepakt, heen en weer geslingerd en daarna losgelaten zodat je een eind verder, soms hard en pijnlijk op het gras terecht kwam. Als er niet werd geslingerd, liet men je steeds met je achterwerk hardhandig op de grond komen, dat heette poëtisch; kontjestoten….
We doen het nog wel eens voor het slapen gaan met onze kleinkinderen die dan in bed belanden.
Zoals veel van dergelijke oude versjes die bij kinderspelletjes werden gezongen is ook dit rijmpje een afspiegeling van de grotemensenwereld. Het blijkt een liedje te zijn dat ondanks de Haverstraoate, de Kuupersdiek en de Mooyen Hof niet alleen in Enschede werd gezongen. Ook in andere Twentse plaatsen maar dan ook met daar aanwezige straten…. Het is volgens lieden die er voor hebben doorgeleerd een parodie op het legen van de vroeger gebruikte poeptonnetjes toen die nog niet door de gemeentereiniging werden opgehaald. Je moest maar zien waar je het kwijt kon. Meestal in het eigen groentetuintje maar soms ook in de gracht of een sloot. Hoewel ik daar vroeger als slachtoffer nooit aan hebben gedacht, vind ik het een plausibele uitleg. Alleen wat betekent Berenbos dat in de meeste variaties van het liedje wordt gebruikt? Ook Berenboks komt voor. Een variatie met Beer en Brood is aardig. In het Tunneke zaten immers de restanten van bier en brood…… maar het meest voor de hand ligt dat het van het oude woord beer (uitwerpselen) komt, nu nog gebruikt bij beerput.
Een Hollandse versie van Tunneke is het; Jonassen, afgeleid van de profeet Jonas die volgens het Bijbelverhaal door de bemanning van een boot op deze manier overboord werd gekieperd om de storm te doen luwen en daarbij in de maag van een walvis terecht kwam.


 

 



Kuipersdijk ca 1915...