Zin in een eeuwenoud kinderspel?
Laten we het gewoon proberen. Je hebt er
minstens drie personen voor nodig, maar wees
voorzichtig!
Daar gaan we……….
Tunneke, Tunneke Berenbos
Woar zult wie ’t Tunneke loaten?
Al in de Haverstroate?
Of an de Kuupersdiek ?
Woar smiet wie ‘t Tunneke liek?
Of an de Mooyen Hof
Doar smiet wie ’t Tunneke of
Bij ons in de buurt werd het gezongen tijdens
een wreed ritueel waarbij je bij armen en benen
werd gepakt, heen en weer geslingerd en daarna
losgelaten zodat je een eind verder, soms hard
en pijnlijk op het gras terecht kwam. Als er
niet werd geslingerd, liet men je steeds met je
achterwerk hardhandig op de grond komen, dat
heette poëtisch; kontjestoten….
We doen het nog wel eens voor het slapen gaan
met onze kleinkinderen die dan in bed belanden.
Zoals veel van dergelijke oude versjes die bij
kinderspelletjes werden gezongen is ook dit
rijmpje een afspiegeling van de
grotemensenwereld. Het blijkt een liedje te zijn
dat ondanks de Haverstraoate, de Kuupersdiek en
de Mooyen Hof niet alleen in Enschede werd
gezongen. Ook in andere Twentse plaatsen maar
dan ook met daar aanwezige straten…. Het is
volgens lieden die er voor hebben doorgeleerd
een parodie op het legen van de vroeger
gebruikte poeptonnetjes toen die nog niet door
de gemeentereiniging werden opgehaald. Je moest
maar zien waar je het kwijt kon. Meestal in het
eigen groentetuintje maar soms ook in de gracht
of een sloot. Hoewel ik daar vroeger als
slachtoffer nooit aan hebben gedacht, vind ik
het een plausibele uitleg. Alleen wat betekent
Berenbos dat in de meeste variaties van het
liedje wordt gebruikt? Ook Berenboks komt voor.
Een variatie met Beer en Brood is aardig. In het
Tunneke zaten immers de restanten van bier en
brood…… maar het meest voor de hand ligt dat het
van het oude woord beer (uitwerpselen) komt, nu
nog gebruikt bij beerput.
Een Hollandse versie van Tunneke is het;
Jonassen, afgeleid van de profeet Jonas die
volgens het Bijbelverhaal door de bemanning van
een boot op deze manier overboord werd gekieperd
om de storm te doen luwen en daarbij in de maag
van een walvis terecht kwam.