500 JAAR MARKT IN ENSCHEDE
(deel 2)
 

 




De Markt rond 1900. Er behoeft, hoewel er ruimte is vrijgehouden,
nauwelijks rekening te worden gehouden met het verkeer..

 

 





           500 JAAR MARKT (deel 2)

          

Dit aardige kaartje hierboven geeft het Marktplein weer rond 1812. Veel ruimte voor marktkramen of wagens is er zo te zien niet. De kerk wordt achter en aan de beide zijkanten omgeven door het kerkhof en rechts boven ligt de pastorie met tuin. Verder zien we midden op de Markt nog twee huizen staan en ook het Boterschooltje genoemd naar de botermarkt die op die plek werd gehouden. Voor de huizen liep de Haverstraat door tot aan de Marktstraat (toen nog 1e Langestraat) en ook langs de zuidwestkant liep een weggetje dat Kerkstraat werd genoemd. Het was al met al dus een marktje van niets.
Nu moeten we ons van een markt destijds ook niet zoveel voorstellen. Er werden hoofdzakelijk zuivel en land en tuinbouwproducten aangevoerd. Groenten zoals Boeskool (witte kool voor zuurkool)uit Oldenzaal of uien(siepel) uit Ootmarsum en fruit waren alleen in de seizoenen verkrijgbaar. Vlees en vis waren er alleen gezouten en vers vlees betekende toen levend vee. Maar zelfs voor dat beperkte aanbod was de markt veel te klein. Dus moest men uitwijken naar de omliggende straten of zelfs buiten de poorten. Zo lag de havermarkt(paardenvoer) ongeveer bij Concordia(toen Haverstraat), werden paarden verhandeld op de hoek van de Walstraat en de Marktstraat(toen 1e Langestraat) Voor levend vee als koeien, varkens, schapen en pluimveen moest men naar de Noordmolen ( kruispunt Hengelosestraat, Molenstraat en Deurningerstraat) en voor brandbare spullen als beddenstro, hout en turf die men wegens brandgevaar niet binnen de poorten wilde, ging je naar de Stromarkt op het kruispunt de Graaff. De stad wilde wel uitbreiden maar kon geen kant op. Pas toen er na 1829 niet meer mocht worden begraven in en om de kerk, kon men nieuwe plannen maken. Allereerst werd het boterschooltje afgebroken en verplaatst naar een nieuwe school(de huidige Beiaard). In 1839 kwam men met het kerkbestuur overeen om het oude kerkhof en het kerkplein te bestraten. Het terrein bleef echter eigendom van de kerk. In dat jaar kreeg men ook de gelegenheid de beide woonhuizen midden op de Markt te kopen en af te breken. Het Marktplein werd hierdoor een heel stuk groter waardoor de handel nog meer opbloeide. Het moet een gezellige boel zijn geweest waar het na het inkopen of een lucratieve handel goed toeven was in de beide taveernes “de Swaene” (nu de Kater) en de Schild koning of Münsters Posthuis op de plek waar nu de R.K. kerk staat. Toen na de brand van 1862 ook de pastorie en de bijbehorende tuin eigendom van de gemeente werden, nam het plein haar huidige vorm aan……De markt groeide door en er kwamen andere producten zoals kleding en lappen stof dus werd dat deel van de dinsdagmarkt overgeplaatst naar het oude van Heekplein en het Windbrugplein en kreeg de naam Nieije Markt of Lappenmarkt. Omdat de boeren met hun wagens niet op de zaterdagmarkt kwamen, bleef deze rondom de kerk waar echter wel ruimte gelaten moest worden voor de tram en ander verkeer. Ik herinner me uit mijn jeugd nog de drukte van fietsers, stadsbussen, vrachtwagens en melkkarren die midden over de Markt reden en soms gevaarlijke situaties veroorzaakten. Toen in 1958 het nieuwe van Heekplein gereed kwam verhuisden zowel dinsdag als zaterdagmarkt daar naar toe…   

                     
                          De tekening van de Langestraat richting kerk uit 1839 laat zien dat de door de gemeente
                                          aangekochte woonhuizen midden op de markt nog niet waren afgebroken..

  


        
                               
Schilderij van de stadsbrand van 1862 van Lambertus Johannes Bruna,
                                           geboren Deventer 20 december 1822, overleden Enschede, 3 juni 1906


 

            
              
                Uitsnede uit een krantenartikel uit Tubantia ca. 1935...van de stadsbrand van 1862




 

 




De Markt in 1957
Hier is duidelijk te zien dat het doorgaande verkeer het steeds moeilijker heeft...

 

 




De Markt rond 1914 met ruimte voor de tram, maar de drukte blijft...
 

                

                  Terug naar deel 1