november

HOME PAGE

VERHALEN

GEDICHTEN

NOSTALGIE

REÜNIE/ACTUEEL

WORKUM

NIEUWS

NOVEMBERNIEUWS 2018

MOLENREÜNIE 2018

CAFÉ BORNEBROEK

Gerrit haalt herinneringen op aan een oud cafeetje...

Voordat het Stadsveld werd gebouwd, lag aan de Haaksbergerstraat op de grens van het Stevenfenne en het boerenland van Usselo verscholen onder hoge bomen het kleine buurtcafé van Bornebroek. Bij het kroegje begon een zandweg die wij Bornebroekspaadje noemden maar die in de stadsplanning al voorbestemd stond als Dr. Van der Zandestraat. Het waren boeren en buurtbewoners die er hun dorst lesten of een kaartje legden. Ik ben er als kind op zondagmorgen na een wandeling wel eens geweest met mijn vader. Dichte rook van sigaren en de geur van verschaald bier vulden de kleine ruimte waar vader een borreltje nam en ik een glas ranja kreeg en voor een dubbeltje een handje zoute pinda’s uit een kleine ronde automaat mocht trekken….. voor moeder namen we een Kwattareep mee..
Toen het Stadsveld gestalte kreeg, breidde de eigenaar ook het café uit dat zelfs twee biljarts kreeg waar wij als opgeschoten knapen vaak op stille tijden voor een dubbeltje per kwartier en een colaatje als consumptie, mochten oefenen. Op de foto is aan de rechterzijde de laagbouw van het oude cafeetje nog te herkennen….Ik weet niet meer of de mooie kastanje er al stond of later is geplant.
Alles gaat voorbij en ook de functie van buurtcafé ging na een mooie bloeitijd verloren. Het is nu een van de betere Chinese restaurants in de stad. We hebben er al twee keer na een reünie gezellig en lekker met elkaar gegeten, maar waarbij ik nog altijd even aan dat oude kroegje onder de hoge bomen moest denken.

CAFÉ BORNEBROEK
Gelegen aan de zuiderrand
van Eanske en het boerenland,
schuilt een cafeetje onder bomen
waar boer en burger samenkomen,
naar wat gezelligheid op zoek,
bij een borreltje van Bornebroek.

Zo was het in mijn kindertijd.
Café en stad zijn uitgedijd
en waar het zandpad ooit begon,
kleurt vallend blad een klein gazon
met donkerbruin, geel en oranje
als najaarsgroet van de kastanje.

Kan er allang niet meer biljarten
of kaarten met klaver en harten.
Ik smul er nu bij de Chinees
van heerlijk gekruid oosters vlees.
Maar proef toch aan de koe loe yoek
nog steeds een vleugje “Bornebroek”.

A’j van de Graaff noar ’n Hazen* goat,
Goa’j oaver Eanske’s langste stroat.”

HOKSEBARGERSTROAT

De nieuwe snelweg van en naar de Achterhoek is eindelijk klaar.
Hoewel menig automobilist de kluts kwijt raakt omdat adequate bewegwijzering nog ontbreekt, is het een hele verbetering en voor de Usseloërs die langs de oude straat wonen een verlossing van het drukke en vooral lawaai veroorzakende vrachtverkeer.
Het opmerkelijke is dat men in 1855 blij was dat de toen nieuwe grindweg gereedkwam die midden over de Usseler Es, dwars door het dorp en langs het in 1844 gebouwde kerkje liep.
Daarvoor volgde de oude zandweg naar Haaksbergen een ander tracé. Vanuit Enschede boog de weg op de plek waar nu de Ypkemeulestraat uitkomt, linksaf naar het oude Erve Boswinkel. We kunnen dit nu nog zien aan de rooilijn die vanaf het oude café van Schievels op de hoek naar de Fredrikastraat, die oude richting nog volgt. Vervolgens kwam men op de Oude Dijk (nu een fietsweg door de Helmerhoek) die aansloot op de Helmerstraat. Via de erven de Helmer en het Könnink kwam de Helmerstraat uit op de Oude Haaksbergerdijk. Deze verandert ook nu nog ongeveer bij de Zonnebeek in Oude Enschedeseweg waar de grens tussen Haaksbergen en de gemeente Lonneker liep. Nu moeten we van die oude weg uit 1855 door Usselo niet zo’n grote voorstelling hebben. Het was nog steeds een smalle weg die als enig voordeel had verhard te zijn met grind en diverse bochten afsneed. Toen in het begin van de vorige eeuw het gemotoriseerde verkeer toenam, moest de weg dan ook nodig worden verbreed en beter verhard.

                             Op de foto zien we de stratenmakers in de jaren twintig bezig met het bestraten in Usselo waar de
                             afgebeelde gebouwen nog steeds staan.


                             Op deze foto het fraaie resultaat van hun zware arbeid.

Begin vijftiger jaren bleek de weg weer te smal. Ik woonde er dicht bij en heb nog meegemaakt dat ze werd verbreed en geplaveid met asfalt. Het belangrijkste voor ons was echter het nieuw aangelegde betonnen fietspad dat op sommige plekken van de grote weg was gescheiden met berkenbosjes die inmiddels ten behoeve van het verkeer ook alweer zijn verdwenen.
Aan dat fietspad bewaar ik goede herinneringen. Ik heb er van vader op zondagmorgen leren fietsen en later was het de route die we met vrienden en vriendinnen namen richting Bad Boekelo.
Ach ja, hoe ouder je wordt hoe meer je de omgeving waar je opgroeide positief of negatief ziet veranderen. Wie van ons had kunnen bedenken dat er nog eens een rotonde, opgesierd met hazenoren zou komen waar ooit het vuilnistreintje van de gemeentereiniging de straat overstak?

*(‘n Hazen was de vroegere herberg annex tolhuis, nu seksclub “het oude Haasje”)

WISSINK’S MÖL

Alvorens ons op de lunch, de borrel en de herinneringen bij café “de Buren”in Boekelo te storten, waren we te gast bij de meer dan 215 jaar oude Wissink’s möl in Usselo.
Gastheren waren de gebroeders Scholte in ’t Hoff. Onze klasgenoot Hans had voor de afspraak en een heerlijke appeltaart gezorgd terwijl broer Henk, in zijn hoedanigheid als molenaar ons rondleidde en deelgenoot maakte van het wel en wee van de molen.
Vooral de beklimming van de hoge steile trap naar het inwendige van de molen was voor degene die de oude botten er nog aan durfde wagen, een lang gekoesterde wens. Hoe vaak hadden we het niet tevergeefs geprobeerd toen de molen nog in Buurse stond waar de trap om vernieling te voorkomen was omwikkeld met bossen prikkeldraad.
Het bezoek aan de molen was een belevenis op zich. We danken dan ook de gebroeders voor hun gastvrijheid en de uitleg over de geschiedenis en de werking der molen die we er op deden…
Een leuk intermezzo kwam van Ria die op zolder een krijttekening had gevonden van de Wissink’s möl daterend uit 1919 die grote belangstelling van deskundigen en fotografen kreeg.
Een mooi 100 jaar oud kunstwerkje dat eigenlijk niet op zolder thuishoort. We drukken het hierbij nog maar even af zodat we er allemaal nog eens van kunnen genieten.

DE MOTO VAN OME JO

Mijn oom Jo die had een slagerij,
Ergens achter in de Oosterstraat.
Daag’lijks stonden de klanten in de rij,
voor speklap, varkenshaas of ossenstaart.

Maar zondags kwam Jo pas goed op dreef,

dan scheurde hij op zijn hels machien,
naar z’n liefde in de Poort van Kleef.

“Martha, goa’j met brommers kiek’n,
‘k heb al ‘n paar hele mooi’n gezien”.

“Do nich zo raar”, zei Martha met een blos,
“Die zaak’n bint op zundag ja nich los,
Van brommers hè’k ok nich veul verstaand,
Wie goat gewoon noar ‘t Haagse Bos,
dat ligt doar vlak bie ‘t Lutterzaand”.

Zo scheurden ze zonder helmen op,
door ’t schone Twentse land.
De kippen schrokken zich kapot,
en stoven kakelend aan de kant.

Ze zochten oude plekjes op, ze gingen ver van huis,
en toen het ‘s avonds donker werd,
bracht hij haar weer netjes thuis…

Op maandag stond Jo alweer gehakt te draaien,
te meppen op karbonaad’ en runderborst,
en als wij kind’ren weleens kwamen aanwaaien,
gaf hij met gul gebaar een plakje leverworst…

DE NIEUWE PREUTSHEID

Tijdens onze reünie kwam het nog ter sprake… De nieuwe preutsheid. Schilderijen van naakten waarop één tepeltje al genoeg is om ze van Facebook te weren. Een schilderij met een blote borst die weg moet uit een gerechtsgebouw…….Voor onze generatie, waar topless heel gewoon was, zeer overdreven reacties…. Gerrit maakte het zelf twee keer mee op Facebook. Met sinterklaas had hij om oude herinneringen aan een lekkernij te verduidelijken, een foto van paar billen van marsepein afgedrukt. Ze werden geweigerd. Hetzelfde overkwam hem bij het schilderij “Overdaad” van Hans waarop een paar flink geproportioneerde dames in badpak te zien zijn en waarbij hij een rijmpje had gemaakt…… Daarom verbaasde het hem dat hij op Facebook deze foto van het schilderij “De waarheid die uit de bron komt” van Jean – Léon Gérôme tegenkwam… Hij kopieerde hem razendsnel en dat was maar goed ook want even later was de prent verdwenen. Maar het was niet eens het schilderij dat hem boeide, maar vooral de legende over de naakte waarheid die er bij stond. We willen jullie die niet onthouden want het is wel iets om even over na te denken….

DE NAAKTE WAARHEID

Volgens een legende uit de 19e eeuw ontmoette de Waarheid en de Leugen elkaar op een dag. De Leugen zei tegen de Waarheid: "Het is een prachtige dag vandaag"! De Waarheid keek omhoog naar de hemel en zuchtte, want de dag was werkelijk prachtig. Ze brachten veel tijd samen door die dag. Uiteindelijk kwamen ze bij een waterput. De Leugen nodigde de Waarheid uit. "Kom, het water is erg lekker, laten we samen een bad nemen!" De waarheid, vertrouwde het niet helemaal, testte het water en ontdekte dat het inderdaad heel lekker was.
Ze ontdeden zich van hun kledij en begonnen zich te baden. Plots vloog de Leugen uit het water, trok de kleren van de Waarheid aan en rende weg. De woedende Waarheid kwam uit de put en holde overal heen om de Leugen te vinden om haar kleren terug te halen. De mensen, die de Waarheid naakt zagen, wendden hun blik af, met schaamte, minachting en woede. De arme Waarheid keerde terug naar de put en verdween voor altijd, zich daarin verstoppend. Zich schamend voor haar onbedekte naaktheid. Sindsdien reist de Leugen de wereld rond, verkleed als de waarheid. Weinigen valt het op, omdat de meesten onder ons geen enkele wens hebben om de naakte Waarheid te ontmoeten.